Gustav Klimt, wybitny malarz i grafik austriackiego pochodzenia, urodził się 14 lipca 1862 roku w Baumgarten, dzielnicy Wiednia. Był jednym z najważniejszych przedstawicieli secesji i wiedeńskiego modernizmu, a jego twórczość na zawsze zmieniła oblicze europejskiej sztuki.
Wychowany w wielodzietnej rodzinie złotnika-grawera, Klimt był drugim z siedmiorga rodzeństwa. Wiedzę artystyczną zdobywał w renomowanej wiedeńskiej Kunstgewerbeschule (Szkole Sztuki Stosowanej), gdzie rozwinął swoje niezwykłe umiejętności. Pierwsze kroki w zawodzie stawiał, wykonując dekoracyjne prace, które później ukształtowały jego charakterystyczny styl.
W 1897 roku Klimt odrzucił tradycyjne kanony akademickie i, jako główny inicjator artystycznych przemian, założył Stowarzyszenie Artystów Austriackich – Secesję, które stało się symbolem nowoczesności w sztuce. Był z nią związany aż do 1905 roku, a jego twórczość, pełna złotych detali i symbolicznych motywów, do dziś zachwyca i inspiruje kolejne pokolenia.
- Złoty okres – kwintesencja twórczości Klimta
Gustav Klimt jest najbardziej znany ze swojego „złotego okresu”, podczas którego stworzył dzieła wykorzystujące złote liście i metaliczne barwy. Jednym z najbardziej znanych obrazów z tego czasu jest „Pocałunek” (1907–1908), który stał się ikoną miłości i namiętności w sztuce.Inspirację do użycia złota Klimt zaczerpnął z mozaik w bazylice San Vitale w Rawennie. To doświadczenie miało ogromny wpływ na jego styl, łącząc bogactwo bizantyjskiej tradycji z nowoczesnym podejściem do sztuki.
- Założyciel Secesji Wiedeńskiej
Klimt był jednym z założycieli Secesji Wiedeńskiej, ruchu artystycznego, który dążył do odrzucenia tradycyjnych norm i wprowadzenia nowoczesności w sztuce. W 1897 roku Klimt, wraz z innymi artystami, opuścił konserwatywną Wiedeńską Akademię Sztuk Pięknych, aby stworzyć własne stowarzyszenie.Secesjoniści nie tylko promowali nowatorską sztukę, ale także organizowali wystawy i wspierali młodych twórców. Motto grupy brzmiało: „Każdej epoce jej sztuka, a sztuce jej wolność” i idealnie oddawało ducha ich działalności.
- Niechęć do publicznych zleceń
Klimt na początku swojej kariery realizował liczne zlecenia publiczne, w tym dekoracje na ścianach Burgtheater i Kunsthistorisches Museum w Wiedniu. Jednak po kontrowersjach związanych z freskami dla Uniwersytetu Wiedeńskiego, zdecydował się porzucić takie projekty.Te freski, przedstawiające „Filozofię”, „Medycynę” i „Jurisprudencję”, zostały uznane za zbyt śmiałe i erotyczne, co wywołało skandal. Klimt oddał pieniądze za projekt i postanowił poświęcić się wyłącznie sztuce prywatnej.
- Kontrowersje wokół „Złotej Adeli”
Obraz „Portret Adeli Bloch-Bauer I”, znany jako „Złota Adela”, jest jednym z najdroższych obrazów na świecie. W 2006 roku został sprzedany za 135 milionów dolarów.Dzieło to było przedmiotem głośnego procesu sądowego, w którym potomkowie rodziny Bloch-Bauer walczyli o jego odzyskanie po tym, jak zostało zagrabione przez nazistów podczas II wojny światowej. Historia ta została zekranizowana w filmie „Złota dama” z Helen Mirren w roli głównej.
- Klimt i kobiety
Kobiety były centralnym motywem twórczości Klimta. Często przedstawiał je jako boginie, symbolizujące miłość, piękno i seksualność. Jego modelki często były nie tylko jego inspiracją, ale także partnerkami w życiu prywatnym.Klimt nigdy się nie ożenił, ale miał liczne romanse i prawdopodobnie był ojcem kilkorga dzieci. Najbardziej znaną jego muzą była Emilie Flöge, projektantka mody i jego długoletnia towarzyszka.
- Obsesja na punkcie detali
Klimt był znany z obsesyjnej dbałości o detale. Jego prace są pełne skomplikowanych wzorów, motywów florystycznych i symboli, które łączyły się w jedną spójną kompozycję.Proces tworzenia obrazów był czasochłonny – Klimt szkicował setki studiów, zanim przystąpił do malowania. Jego warsztat artystyczny był pełen szkiców, które ukazywały jego niezwykły talent rysunkowy.
- Klimt jako miłośnik kotów
Klimt był znany ze swojej miłości do kotów. Jego ulubieniec, kot o imieniu Katze, często towarzyszył mu w pracowni. Zwierzęta te były częstym widokiem w jego domu i symbolizowały swobodę oraz niezależność – wartości, które Klimt cenił w życiu i sztuce. - Eksperymenty z technikami
Klimt eksperymentował z różnymi technikami artystycznymi, w tym mozaiką, akwarelami i złotem płatkowym. Jego styl ewoluował przez lata, od klasycznego realizmu po bardziej abstrakcyjne i dekoracyjne podejście.Zastosowanie złota w obrazach było nie tylko techniką artystyczną, ale także sposobem na podkreślenie luksusu i ponadczasowości jego dzieł.
- Śmierć w cieniu wojny
Klimt zmarł w 1918 roku na zapalenie płuc, będące powikłaniem po udarze mózgu. Jego śmierć zbiegła się z końcem I wojny światowej, co symbolicznie zamknęło epokę, w której jego twórczość odgrywała kluczową rolę.Po śmierci Klimta wiele jego niedokończonych prac zostało ukończonych przez innych artystów, ale nigdy nie dorównały one oryginałom.
- Zaginione dzieła
Podczas II wojny światowej wiele dzieł Klimta zostało zagrabionych lub zniszczonych. Jednym z najbardziej tragicznych wydarzeń była utrata jego fresków podczas pożaru zamku Immendorf w 1945 roku.Współczesne muzea i kolekcjonerzy na całym świecie starają się odtworzyć pełny katalog jego twórczości, a każda nowa odkryta praca jest wielkim wydarzeniem w świecie sztuki.
- Nie tylko malarstwo
Klimt projektował również meble i wnętrza, co było częścią jego holistycznego podejścia do sztuki. Uważał, że piękno powinno być obecne w każdym aspekcie życia, a sztuka użytkowa nie powinna być oddzielona od malarstwa. - Inspiracje starożytnymi kulturami
Klimt czerpał inspirację z różnych kultur, w tym egipskiej, greckiej i bizantyjskiej. W jego pracach można dostrzec elementy symboliki i ornamentyki charakterystyczne dla tych cywilizacji, które wplatał w swoje nowoczesne kompozycje. - Najdroższy artysta swojej epoki
Klimt był jednym z najlepiej opłacanych artystów swoich czasów. Jego prace osiągały rekordowe ceny już za życia, co czyniło go artystycznym celebrytą. - Brak autoportretów
Klimt nigdy nie namalował autoportretu, co było dość nietypowe dla artysty jego rangi. Uważał, że jego twórczość mówi więcej o nim samym niż jakikolwiek obraz przedstawiający jego twarz. - Dzieła w popkulturze
Prace Klimta, takie jak „Pocałunek” i „Złota Adela”, stały się ikonami kultury popularnej, wykorzystywane w plakatach, modzie i filmach. Jego twórczość jest symbolem luksusu, piękna i emocji.
