W Polsce żyją dwa gatunki jeży: jeż wschodni (Erinaceus concolor), który jest niemal wszechobecny na obszarze całego kraju, oraz jeż europejski, zwany także zachodnim (E. europaeus), którego zasięg kończy się na Śląsku, Ziemi Lubuskiej i Pomorzu Szczecińskim.
Jeże to najwięksi przedstawiciele owadożernych ssaków w Polsce. Ich długość ciała waha się od 13,5 do 26,5 cm, a waga wynosi od 800 do 1200 g. Charakterystyczne dla nich są szarobrunatne kolce na grzbiecie, które stanowią naturalną ochronę, oraz biało-szare futerko na brzuchu. Te małe stworzenia mają drobne, błyszczące oczy, krótkie, zaokrąglone uszy schowane w miękkim futerku, i niemal niewidoczny, zaledwie 2-centymetrowy ogonek.
- Jeże to zwierzęta nocne
Większość gatunków jeży jest aktywna nocą. W ciągu dnia śpią w swoich schronieniach, a w nocy wychodzą na polowania. - Ile mają kolców?
Dorosły jeż może mieć od 5 do 7 tysięcy kolców! Kolce są zbudowane z keratyny, tej samej substancji, co nasze paznokcie. - Kolce jako mechanizm obronny
Gdy jeż czuje się zagrożony, zwija się w kulkę, ukrywając miękkie części ciała i wystawiając kolce na zewnątrz. - Jeże potrafią pływać!
Choć mogą wyglądać niezdarnie, jeże doskonale radzą sobie w wodzie. Używają swoich małych łapek do płynnego poruszania się. - Nie jedzą jabłek!
Popularny mit mówi, że jeże żywią się jabłkami, ale w rzeczywistości są owadożercami. Ich dieta składa się głównie z owadów, ślimaków, dżdżownic i innych małych bezkręgowców. - Hibernacja zimą
W chłodniejszych klimatach jeże zapadają w sen zimowy, zwany hibernacją, aby przetrwać okresy niskich temperatur i braku pożywienia. - Jeże mają wrażliwy węch i słuch
Te małe ssaki mają słaby wzrok, ale doskonale rekompensują to wyjątkowo czułym węchem i słuchem. - Nie wszystkie jeże mają kolce
Istnieją gatunki jeży, które nie posiadają kolców, na przykład jeże pustynne. - Samotnicy
Jeże to zwierzęta samotnicze. Poza okresem godowym wolą unikać towarzystwa innych jeży. - Jeże są odporne na jad niektórych węży
Posiadają w organizmie specjalne białka neutralizujące toksyny, co czyni je odpornymi na jad niektórych gatunków węży. - Starają się oczyszczać swoje kolce
Jeże czasami wydają się „liżące” własne kolce. To zachowanie, zwane samonamaszczeniem, polega na wydzielaniu śliny na kolce, co może pełnić funkcje ochronne lub komunikacyjne. - Jeże europejskie mogą osiągać wiek 10 lat
W naturalnym środowisku jeże żyją średnio 3–7 lat, ale w sprzyjających warunkach mogą dożyć nawet dekady. - Symbol szczęścia
W wielu kulturach jeż jest uważany za symbol ochrony i szczęścia. - Rozpoznają zapach człowieka
Jeśli spędzisz dużo czasu z jeżem, może on nauczyć się rozpoznawać Twój zapach i nie reagować na niego obronnie. - Są popularnymi zwierzętami domowymi
W niektórych krajach, takich jak USA, jeże afrykańskie (jeż pigmejski) są hodowane jako egzotyczne zwierzęta domowe. - Nie lubią mleka
Podawanie jeżom mleka może zaszkodzić ich zdrowiu, ponieważ są laktozowo nietolerancyjne. - Szybko biegają
Jeże mogą biegać z prędkością do 10 km/h, co jest imponujące, biorąc pod uwagę ich krótkie łapki! - Jeże nie widzą kolorów
Ich wzrok jest przystosowany do widzenia w słabym świetle, ale są daltonistami i widzą głównie odcienie szarości. - Naturalni sprzymierzeńcy ogrodników
Jeże pomagają w ogrodach, zjadając szkodniki takie jak ślimaki czy larwy owadów. - Mają ciekawy sposób poruszania się
Podczas eksploracji terenu poruszają się zygzakiem, aby dokładnie przeszukać każdy zakamarek. - „Okrągłe wydechy”
Jeże potrafią wydawać z siebie charakterystyczne odgłosy, takie jak prychanie, piski czy ciche „chrząkanie”, gdy się komunikują. - Pierwsze ślady jeży sięgają 15 milionów lat
Ich przodkowie pojawili się w epoce miocenu, co czyni je jednymi z najstarszych żyjących ssaków. - Niektóre gatunki są zagrożone
Z powodu utraty siedlisk i ruchu drogowego populacje jeży w Europie spadają, zwłaszcza jeża europejskiego. - Mogą być ofiarami pasożytów
Jeże często noszą pchły specyficzne dla swojego gatunku, które nie przenoszą się na ludzi ani inne zwierzęta. - Niektóre kultury przypisują im magiczne właściwości
W starożytnym Rzymie wierzono, że jeże potrafią przewidywać zmiany pogody.
