Auschwitz (Auschwitz-Birkenau, Konzentrationslager Auschwitz, KL Auschwitz) to niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady. Symbolizuje Holokaust i należy do najokrutniejszych miejsc ludobójstwa w historii. Esesmani zamordowali tam największą liczbę Żydów z niemal całej okupowanej Europy.
W obozie zginęło także wielu Polaków, którzy stanowili prawie 40% zarejestrowanych więźniów. Ginęli tam również Romowie, Sinti, sowieccy jeńcy wojenni i osoby z ponad dwudziestu narodowości. To miejsce przypomina o niewyobrażalnym cierpieniu ofiar i stanowi ostrzeżenie dla przyszłych pokoleń. Auschwitz nie pozwala zapomnieć o skrajnych konsekwencjach nienawiści i uprzedzeń.
Podczas II wojny światowej śmierć poniosło około 50 milionów ludzi, z czego kilkanaście milionów stanowili cywile. Polityka eksterminacyjna Trzeciej Rzeszy odpowiadała za ogromną liczbę ofiar. Auschwitz, największy obóz koncentracyjny stworzony przez nazistów, pełnił także funkcję głównego ośrodka zagłady Żydów. Esesmani mordowali masowo, używając komór gazowych jako narzędzia przemysłowego zabijania.
Ponad milion ludzi straciło życie na ograniczonej przestrzeni tego obozu. Auschwitz stał się brutalnym świadectwem zbrodni, które na tak wielką skalę dokonano po raz pierwszy w historii. Nazistowska polityka wynikała nie tylko z chęci dominacji politycznej, ale także z rasistowskich planów demograficznych. Ideologia nazistów promowała biologiczną nierówność i rzekome prawo „wyższych” narodów do eliminacji „gorszych”. Żydzi, Romowie i Słowianie padali ofiarą tych zbrodniczych doktryn. Auschwitz, jako tragiczny symbol tej ideologii, przypomina o destrukcyjnych skutkach fanatyzmu i uprzedzeń.
- Największy obóz koncentracyjny
Auschwitz-Birkenau (Oświęcim) był największym niemieckim nazistowskim obozem koncentracyjnym i zagłady, zbudowanym w okupowanej Polsce podczas II wojny światowej. - Trzy główne obozy
Kompleks składał się z trzech głównych obozów
Auschwitz I (obóz macierzysty), Auschwitz II-Birkenau (obóz zagłady) i Auschwitz III-Monowitz (obóz pracy przymusowej). - Symbol Holokaustu
Obóz Auschwitz-Birkenau stał się symbolem Holokaustu, gdzie zamordowano ponad milion ludzi, głównie Żydów, ale także Polaków, Romów, jeńców sowieckich i innych. - Pierwsze transporty
Pierwszymi więźniami byli polscy więźniowie polityczni, którzy przybyli do Auschwitz w czerwcu 1940 roku. - Eksperymenty medyczne
W obozie prowadzono nieludzkie eksperymenty medyczne na więźniach, m.in. przez doktora Josefa Mengele, zwanego „Aniołem Śmierci”. - Komory gazowe
Auschwitz II-Birkenau było miejscem masowego mordowania w komorach gazowych, gdzie używano cyklonu B. - Miejsce przybycia pociągów
Słynna rampa kolejowa w Auschwitz II-Birkenau była miejscem, gdzie odbywała się selekcja nowo przybyłych więźniów. - „Arbeit Macht Frei”
Nad bramą wejściową Auschwitz I widniał cyniczny napis „Arbeit Macht Frei” („Praca czyni wolnym”). - Ucieczki
Kilkaset osób próbowało uciec z obozu; najbardziej znaną ucieczką była ta dokonana przez Witolda Pileckiego, który dobrowolnie dał się uwięzić, by organizować ruch oporu. - Marsze śmierci
W styczniu 1945 roku, przed nadejściem Armii Czerwonej, Niemcy zmusili więźniów do tzw. marszów śmierci, podczas których zginęły tysiące osób. - Wyzwolenie
Obóz został wyzwolony przez Armię Czerwoną 27 stycznia 1945 roku, co dziś obchodzone jest jako Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu. - Zabytki UNESCO
W 1979 roku Auschwitz-Birkenau zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. - Teren obozu
Obóz zajmował powierzchnię około 191 hektarów i był otoczony przez druty kolczaste pod napięciem. - Świadectwa ocalałych
Dzienniki i wspomnienia ocalałych, takie jak zapiski Primo Leviego i Haliny Birenbaum, stały się ważnymi świadectwami ludobójstwa. - Cyfry na ramieniu
Więźniowie Auschwitz byli oznaczani numerami tatuowanymi na przedramieniu, co było unikalnym systemem identyfikacji. - Działania oporu
W obozie działała podziemna organizacja ruchu oporu, która m.in. zdobywała informacje o niemieckich zbrodniach. - Krematoria
W Auschwitz II-Birkenau znajdowały się największe krematoria, gdzie palono ciała zamordowanych więźniów. - „Kanada”
Nazwa „Kanada” odnosiła się do magazynów, w których przechowywano rzeczy odebrane więźniom. Były one symbolem bogactwa. - Lagerführerki
Kobiety pełniące funkcje strażniczek, znane jako Lagerführerki, były znane z brutalności wobec więźniarek. - Wizyty wysokich rangą nazistów
W obozie wielokrotnie przebywali czołowi naziści, m.in. Heinrich Himmler. - Tajne zdjęcia
Grupa więźniów wykonała ukryte zdjęcia dokumentujące zagładę, które udało się przemycić poza obóz. - Polski bohater
Witold Pilecki był polskim żołnierzem, który dobrowolnie trafił do Auschwitz, by raportować o sytuacji wewnątrz obozu. - Rozległe archiwa
Po wojnie odnaleziono tysiące dokumentów, które pozwoliły na dokładne oszacowanie liczby ofiar. - Pamięć międzynarodowa
Auschwitz-Birkenau odwiedza co roku ponad dwa miliony ludzi z całego świata. - Dzieci w obozie
W obozie przetrzymywano dzieci, które były poddawane selekcji i często mordowane od razu po przybyciu. - Symboliczne przedmioty
W muzeum Auschwitz można zobaczyć setki tysięcy rzeczy należących do ofiar, m.in. walizki, buty i okulary. - Procesy o zbrodnie wojenne
Po wojnie wiele osób związanych z Auschwitz zostało osądzonych i skazanych w procesach norymberskich i innych. - Kultura i sztuka
Auschwitz-Birkenau stało się tematem wielu filmów, książek i dzieł sztuki, upamiętniających tragedię Holokaustu. - Życie po obozie
Wielu ocalałych przez lata zmagało się z traumą i starało się przekazywać młodszym pokoleniom historię obozu. - Działalność edukacyjna
Muzeum Auschwitz-Birkenau prowadzi intensywną działalność edukacyjną, by przypominać o zagładzie i przeciwdziałać nienawiści. - Relikty przemysłu śmierci
Ruiny krematoriów, baraków i wież strażniczych wciąż stoją jako niemi świadkowie historii.
