Antarktyda to piąty co do wielkości kontynent na świecie, niemal dwa razy większy od Australii. Na jej terenie dominują rozległe połacie śniegu i lodu, z których tylko 2% pozostaje wolne od pokrywy lodowej.
Zimą lodu przybywa na brzegach, osiągając grubość nawet 3 metrów, a latem wybrzeża otaczają dryfujące kry lodowe. W głębi kontynentu pokrywa lodowa osiąga grubość 2 kilometrów, powstałą w wyniku milionów lat akumulacji śniegu. Od Antarktydy regularnie odrywają się olbrzymie góry lodowe, których długość dochodzi nawet do 150 kilometrów.
Na tym surowym kontynencie znajduje się największy lodowiec świata, Lodowiec Lamberta, o wymiarach 60 kilometrów szerokości, 500 kilometrów długości i aż 2,5 kilometra grubości. Ciepłe jeziora ukryte pod lodową pokrywą pozostają największą zagadką Antarktydy. Na ich powierzchni woda ma 4°C i jest słodka, a w głębszych warstwach osiąga 26°C i staje się słona.
- Najzimniejsze miejsce na Ziemi
Antarktyda jest najzimniejszym miejscem na naszej planecie. Rekordową temperaturę odnotowano w 2010 roku – wynosiła -93,2°C. Wiatr oraz brak wilgoci sprawiają, że nawet umiarkowane mrozy na kontynencie są niezwykle dotkliwe.Średnia temperatura zimą wynosi -60°C, a latem oscyluje wokół -20°C. To surowe warunki sprawiają, że życie na Antarktydzie ogranicza się głównie do obszarów przybrzeżnych i organizmów zdolnych do ekstremalnej adaptacji.
- Brak stałej populacji
Antarktyda nie posiada stałych mieszkańców. Obecnie jedynie około 1,000–5,000 naukowców i badaczy pracuje tam w stacjach badawczych.Latem liczba ta wzrasta, gdyż klimat staje się mniej surowy, umożliwiając bardziej intensywne badania i przyjazdy sezonowych ekip.
- Antarktyda nie należy do żadnego kraju
Zgodnie z Traktatem Antarktycznym z 1959 roku, Antarktyda jest neutralnym terytorium przeznaczonym wyłącznie do celów naukowych i pokojowych. Kilkanaście państw zgłosiło roszczenia terytorialne, ale żadne nie są uznawane międzynarodowo. - Największa pustynia na świecie
Choć kojarzy się z lodem, Antarktyda jest pustynią – suchym obszarem o bardzo niskiej wilgotności powietrza. W niektórych jej częściach opady nie wystąpiły przez miliony lat!Suchość spowodowana jest niską temperaturą, która ogranicza możliwość występowania pary wodnej w powietrzu. To paradoksalne, ale lód, który pokrywa Antarktydę, pochodzi z opadów, które miały miejsce tysiące lat temu.
- Unikalne gatunki fauny i flory
W ekstremalnych warunkach Antarktydy przetrwają tylko najodporniejsze organizmy, takie jak pingwiny, foki, krill i mikroorganizmy. Roślinność ogranicza się do mszaków, porostów i alg. - Największy rezerwuar słodkiej wody
Ponad 70% światowych zasobów słodkiej wody jest zmagazynowanych w lodowcach Antarktydy. Gdyby cały ten lód stopniał, poziom oceanów podniósłby się o około 60 metrów. - Zorze polarne
Antarktyda to jedno z najlepszych miejsc na świecie do obserwacji zorzy polarnej, szczególnie zimą, gdy noc trwa przez wiele tygodni. - Najwyżej położony kontynent
Średnia wysokość Antarktydy to 2,500 metrów nad poziomem morza, co czyni ją najwyższym kontynentem. Lodowa pokrywa, która osiąga miejscami grubość 4 kilometrów, znacząco wpływa na tę średnią. - Pod lodem kryje się życie
Pod antarktycznym lodem znajdują się jeziora subglacjalne, takie jak jezioro Wostok, które od tysięcy lat pozostają odizolowane od reszty świata. Naukowcy odkryli tam unikalne mikroorganizmy, które mogą rzucić światło na początki życia na Ziemi. - Brak czasu lokalnego
Antarktyda nie ma oficjalnego podziału na strefy czasowe. Stacje badawcze korzystają zazwyczaj z czasu swoich krajów macierzystych. - Silne wiatry katabatyczne
Wiatry katabatyczne na Antarktydzie mogą osiągać prędkość do 320 km/h, co czyni je jednymi z najsilniejszych na świecie. Powstają, gdy zimne powietrze spływa z wyżyn kontynentu w kierunku wybrzeża. - Odkrycie Antarktydy
Kontynent został odkryty stosunkowo późno, bo dopiero w 1820 roku, a jego pierwsze eksploracje odbywały się w ekstremalnie trudnych warunkach. - Czarna plaża na Wyspie Deception
Wyspa Deception, będąca aktywnym wulkanem, posiada plaże o czarnym piasku, które kontrastują z otaczającym lodem. W niektórych miejscach ciepłe źródła pozwalają na kąpiel. - Zakaz wydobycia surowców
Antarktyda jest objęta międzynarodowym zakazem eksploatacji surowców naturalnych. Traktat Antarktyczny zobowiązuje kraje do zachowania jej jako obszaru naukowego i ekologicznego. - Największy lodowiec świata
Lodowiec Lambert, znajdujący się na Antarktydzie, jest największym lodowcem na świecie. Ma długość 400 kilometrów i szerokość 100 kilometrów. - Lodowe trzęsienia ziemi
Na Antarktydzie dochodzi do specyficznych „lodowych trzęsień ziemi”, które są wywoływane przez przesuwanie się mas lodu. - Miejsce testów kosmicznych
Ze względu na ekstremalne warunki, Antarktyda jest miejscem symulacji misji kosmicznych, które mają przygotować astronautów na wyzwania eksploracji innych planet. - Krill – kluczowy składnik ekosystemu
Krill antarktyczny jest podstawą diety wielu zwierząt, takich jak wieloryby, foki i pingwiny. To drobne skorupiaki, które w ogromnych ilościach zamieszkują wody otaczające kontynent. - Pingwiny cesarskie
Pingwin cesarski jest największym gatunkiem pingwina, osiągającym wysokość do 120 cm. Słyną z tego, że rozmnażają się zimą, a jaja inkubują na swoich stopach pod fałdem skóry, aby chronić je przed mrozem. - Antarktyda w literaturze i kulturze
Kontynent inspirował wiele opowieści i filmów, takich jak „Coś” Johna Carpentera czy „Wyprawa Shackletona”. To miejsce jest symbolem niezmierzonego i nieznanego. - Lodowe mosty
Antarktyda jest domem dla niesamowitych formacji lodowych, takich jak naturalne mosty lodowe, które mogą przetrwać przez dekady, zanim ostatecznie się zawalą. - Niewidzialne promieniowanie UV
Z powodu dziury ozonowej nad Antarktydą, ekspozycja na promieniowanie UV jest tam bardzo wysoka, co wymaga ochrony skóry nawet przy niskich temperaturach. - Rok bez zachodu słońca
Latem słońce na Antarktydzie nie zachodzi przez wiele tygodni, co daje unikalne warunki do badań i obserwacji astronomicznych.
