„Columbo” – kultowy serial o niepozornym, lecz niezwykle bystrym detektywie, który tropi sprawców przemyślnie zaplanowanych zbrodni – od pół wieku cieszy się niesłabnącą popularnością. W 2024 roku mija 50. rocznica premiery „Columbo” w Polsce, co przypomina o długiej i wyjątkowej historii tej produkcji w naszym kraju.
Dziś porucznika Columbo można oglądać niemal codziennie, m.in. w TVS, gdzie odcinki emitowane są od poniedziałku do piątku. Jednak w latach 70., gdy serial trafił na polskie ekrany, widzowie musieli czekać na każdy odcinek nawet kilka tygodni. Debiut „Columbo” w 1974 roku przypadł na okres dynamicznej modernizacji Polski za czasów Edwarda Gierka.
Telewizja, będąca wtedy jednym z kluczowych narzędzi gierkowskiej propagandy sukcesu, także przechodziła zmiany. Lata 70. to czas rozwoju technicznego i otwierania się na zagraniczne produkcje, które miały świadczyć o nowoczesności i aspiracjach. „Columbo”, z jego wciągającymi zagadkami kryminalnymi i nietuzinkowym bohaterem, idealnie wpisał się w ten klimat.
- Columbo nigdy nie miał imienia na ekranie
W całej serii widzowie nigdy nie dowiadują się, jak naprawdę ma na imię porucznik Columbo. W jednym z odcinków można jednak dostrzec jego odznakę, na której widnieje imię „Frank”. To jednak bardziej żart ze strony twórców niż kanoniczne imię bohatera. Ten brak imienia miał podkreślić uniwersalność i tajemniczość postaci. - Znany płaszcz był własnością Petera Falka
Kultowy beżowy płaszcz noszony przez Columbę nie był częścią garderoby dostarczonej przez produkcję. Peter Falk, odtwórca roli, przyniósł go z własnej szafy. Stał się on jednym z najbardziej rozpoznawalnych elementów postaci, a Falk utrzymywał, że noszenie go pomagało mu wczuć się w rolę. - Columbo prowadził Peugeot 403
Nietypowy wybór samochodu porucznika to zardzewiały Peugeot 403, co podkreślało jego ekscentryczny styl. Ten model był dość rzadki, zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych. Produkcja specjalnie wybrała taki pojazd, by odzwierciedlić skromność i niechlujny wygląd Columbusa, kontrastując z bogatymi antagonistami, których ścigał. - Peter Falk miał szklane oko
Aktor stracił prawe oko w dzieciństwie z powodu nowotworu. Było to szklane oko, co dodawało Columbowi charakterystycznego spojrzenia. Wiele osób uważało, że Falk wykorzystał tę cechę do budowania swojego specyficznego stylu aktorskiego, nadając postaci jeszcze większej autentyczności. - Columbo rzadko używał broni
Porucznik praktycznie nigdy nie korzystał z broni, co było celowym zabiegiem. Twórcy chcieli podkreślić, że jego siłą jest intelekt i dedukcja, a nie przemoc. Dzięki temu Columbo wyróżniał się na tle typowych detektywów w telewizji. - Columbo prawie zawsze wiedział, kto jest mordercą
Serial przyjął formułę „odwróconego kryminału” – widzowie już na początku każdego odcinka widzieli, kto popełnił zbrodnię. Columbo od razu podejrzewał właściwą osobę, a cała intryga polegała na tym, jak zdobywał dowody, by ją przyłapać. - Peter Falk był drugim wyborem do roli
Początkowo twórcy rozważali innego aktora – Binga Crosby’ego. Ten jednak odrzucił ofertę, tłumacząc, że woli spędzać czas na grze w golfa. Falk ostatecznie okazał się idealnym wyborem, tworząc jedną z najbardziej ikonicznych postaci w historii telewizji. - Columbo miał żonę, ale nigdy jej nie pokazano
W serialu porucznik często wspominał o swojej żonie, „Pani Columbo”, ale nigdy jej nie zobaczyliśmy. Jej postać była przedmiotem wielu spekulacji, a niektórzy widzowie nawet podejrzewali, że w ogóle nie istnieje. Twórcy celowo zostawili to jako niewyjaśnioną tajemnicę. - Peter Falk improwizował niektóre dialogi
Falk był znany z tego, że często dodawał coś od siebie, w tym słynne „Jeszcze jedno pytanie…”. To zdanie stało się znakiem rozpoznawczym postaci i było niemal zawsze kluczowym momentem w śledztwach Columbusa. - Serial miał kilka przerw w emisji
„Columbo” zadebiutował w 1968 roku jako część antologii „The NBC Mystery Movie”. Jednak po kilku latach serial przestał być produkowany. Powrócił w latach 80. i ponownie w 90., co uczyniło Columbusa jedną z najdłużej powracających postaci w historii telewizji. - Włoskie korzenie Columbusa
Chociaż jego pochodzenie etniczne nigdy nie zostało w pełni ujawnione, wiele wskazuje na to, że Columbo był Włochem – od jego nazwiska po miłość do włoskiej kuchni. Sam Peter Falk, który był Żydem, dodawał subtelne elementy, które podkreślały południowoeuropejskie korzenie postaci. - Peter Falk sam tworzył elementy garderoby Columbusa
Falk nie tylko przywiózł swój płaszcz, ale także wybrał buty, krawaty i inne elementy, które tworzyły obraz niechlujnego, ale genialnego detektywa. Aktor wierzył, że te szczegóły dodają realizmu i wiarygodności postaci. - Columbo pojawił się w komiksach Marvela
W jednym z komiksów Marvela można znaleźć postać wzorowaną na Columbie – detektywa o podobnych manierach i charakterystycznym wyglądzie. To świadczy o tym, jak głęboko zakorzenił się w popkulturze. - Columbo miał ogromny wpływ na inne seriale kryminalne
Formuła odwróconego kryminału i sposób prowadzenia narracji zainspirowały wiele późniejszych produkcji, takich jak „Monk” czy „Detektyw Murdoch”. Twórcy tych seriali otwarcie przyznają, że wzorowali się na Columbie. - Columbo miał słabość do cygar
Porucznik często palił cygara, co stało się jego znakiem rozpoznawczym. Było to również odzwierciedlenie jego charakteru – spokojnego, ale zdecydowanego. Peter Falk osobiście nie był wielkim fanem cygar, ale uważał, że ten element dodaje postaci wyrazistości. - Peter Falk był utalentowanym artystą malarzem
W przerwach między zdjęciami do „Columbo” Falk malował obrazy. Jego prace zyskały uznanie krytyków, a sam aktor traktował malarstwo jako pasję równą aktorstwu. To mniej znany aspekt jego życia, który dodaje głębi jego postaci. - Niechlujność Columbusa była celowa
Columbo celowo wyglądał na kogoś, kogo bogaci przestępcy mogli nie traktować poważnie. Ten zabieg często wprowadzał ich w błąd, pozwalając mu na swobodne zdobywanie informacji i ostateczne ich zaskoczenie. - Columbo zdobył wiele nagród
Peter Falk zdobył cztery nagrody Emmy za swoją rolę, a serial uzyskał status kultowego na całym świecie. Popularność Columbusa sprawiła, że Falk stał się jedną z najlepiej rozpoznawalnych twarzy telewizji.
